Aile Hekimliğinde Diyabetli Hasta Takibi

Diyabetli hasta takibi aile hekimliği pratiğinde çoğu zaman bıktırıcı ve yıldırıcı   bir süreç olabilmektedir. Hastaya zaten yakın çevresi tarafından sürekli bunu ye bunu yeme denmekte, hastalar bazen yapmaları gereken şeylerin tam tersini bile yapmaktadırlar. Hekim hastanın diyet ve ilaç uyumsuzluğu için hastayı suçlamakta, hatta öfkelenmekte, hasta ise bazen doktor değiştirmekte bazen de tedaviyi yarıda bırakmaktadır.

Hastaların bazıları ‘’kendilerini iyi hissettiklerini’’ aslında şeker hastası  bile olmadıklarını, ilaçlarının boş yere yazılıp kendilerine verildiğini söylemektedirler. Onlara göre ağızları kurumuyorsa sık idrara gitmiyorlarsa şeker hastası değillerdir. Bazı durumlarda ise hasta bizim ya da yakınlarının öğütlerini uygulamakta ama  bu da ‘’taşıma su ‘’  olduğu için sürekli olmamaktadır.

Sonuç: Evin buzdolabında kullanılmayan ya da yarım bırakılmış insülin preparatları, diyabet ilaçları* ve %72 si kontrolsüz diyabet hastaları **

Bütün bunları üst paragrafta bırakıp şöyle bir şeyi sizlerle hayal edelim mi? Ne de olsa ‘’Einstein hayal bilimden daha önemlidir çünkü bilim sınırlıdır.’’dememiş mi?

Bir   hastamız Hba1c si 8.4 ile diyabet tanısı almış. Metformin 1000 2x1 başlanmış. 3 ay sonra 8.6  ile gelmiş. Gliklazid eklemek istemişiz. O da bize ‘’memlekete’’ gittiğini o yüzden diyetine fazla uyamadığını, yürüyüşünü yapamadığını söylemiş. 3 ay  beklememizi eğer düşmezse o zaman ek ilaç  kullanacağını söylemiş. Biz de kabul etmişiz. 3 ay sonra 6.8 e düşünce gliklazid eklemeden metforminle devam kararı almışız.

Başka bir hasta odaya girer girmez tartıya çıkmış. Tartıya çıkar çıkmaz ‘’eyvah ‘’demesi bir olmuş: ’’Geçen kontrole göre 10 kilo almışım. ’’Ne oldu peki ?’’ diye merakla sormuşuz. Ramazandan beri yürüyüşü bıraktım. ’’Ben biliyordum zaten’’ demiş. ’’Ne yapmayı düşünüyorsun?’’ diye sorunca,’’Ne yapayım tabii ki yürüyüşlere tekrar başlıyorum’’ demiş.

Ne kadar güzel bir hayal dünyası değil mi? Hasta insiyatif alıyor, Diyabet takibinin HbA1C üzerinden yapıldığını biliyor. Diyabet egzersiz kilo ilişkisini çok iyi anlamış anlamakla da kalmamış hayatına da bunu uygulamış. Böyle bir ortamda çalışmak nasıl olurdu? En önemlisi böyle bir ortam nasıl oluşur?

Bunun yanıtı başka bir yazının konusu olsun mu?

*SGK 2012 raporunda toplam sağlık harcamalarında diyabete ayrılan pay

** Uluslararası Diyabet Tedavi Pratikleri Kayıt çalışması 5. Dönem Sonuçları