BÜYÜCÜYE EL KALDIRAN KIZILDERİLİ

BÜYÜCÜYE EL KALDIRAN KIZILDERİLİ

İlkel toplumda iş bölümü çok daha az kategorilere dayanıyordu. Büyücü bu toplulukta çok önemli görevler üstleniyordu. Günümüzdeki meslek kategorilerinin birçoğunun nüvelerini kabile büyücüsü kendinde taşıyordu.  Kabile reisinin en yakın danışmanı idi. Astronomi, meteoroloji, savaş bilimi, tiyatro, şiir, müzik vs. gibi kategorilerin baş temsilcisi idi. Fakat en önemlisi kabilenin hekimi idi. İlkel dans ritüelleri ile, ot toplayıcılığı ile yaptığı ilaçlarla, hatta ve hatta bazen cesaret ettiği cerrahi müdahaleler ile önemli bir sağlık aktörü idi.

Üzerinde topladığı bu olağanüstü yararlı kategoriler ona büyük bir saygınlık ve hatta dokunulmazlık sağlıyordu. Topluluğun diğer üyeleri ile ilişkisi korkuyla karışık bir saygıya dayanıyordu. Aslında toplulukta bir yalnız adamdı ama itibarı üst noktalarda idi.

İlkel toplum zaten temel ihtiyaçlar üzerinden örgütlendiğinden bu itibarın ona çok belirgin bir lüks ve refah sağladığını söyleyemeyiz. Yine de ortalama bir topluluk üyesinden daha rahat yaşıyor, yönetim kademeleri ile çok daha temas içerisinde bulunuyordu. Hizmetlerinin karşılığında aldığı asıl karşılık maddiyattan ziyade maneviyat idi. Herhangi bir topluluk üyesinin büyücüye karşı gelmesi, bağırıp çığırması, iteklemesi akıldan bile geçirilemezdi… Biri yanlışlıkla böyle bir şey yapmaya kalksa muhtemelen topluluğun hışmına uğrar ve toplu yaşamdan aforoz edilirdi…

Modern topluma evrilirken nüveleri büyücüde barınan kategoriler birer birer ayrışarak yollarına devam ettiler. Fakat her birinin az yada çok belli bir kutsal ve dokunulmaz yanı mevcut oldu.  Fakat özellikle kapitalist toplumla birlikte hizmet ve ücret kavramları farklılaşırken ilişki biçimlerinde de bariz farklılaşmalar ortaya çıktı. Artık sadece dolaşımdaki malların ücreti yok, aynı zamanda verilen hizmet biçimlerinin de ücretleri var. Çok paralı hizmetler daha güler yüzlü, daha samimi, daha ilgili vs. veriliyor. Yoksullara sunulan hizmetlerse daha asık suratlı, daha ilgisiz vs…

Ne kadar para, o kadar hizmet gibi bir algıdan sonra, eski kabile üyeleri ile büyücü arasındaki korkulu-saygılı ifadeden eser kalmaması normal. Büyücünün büyüsü bitmiştir artık…

Burada, değişen bu toplumsal-ekonomik vs. yapı sebebiyle sadece kabileye kızmak da gereksiz. O günden bugüne büyücünün verdiği hizmet karşılığı talep ettikleri de çok değişti. Büyüyü biraz da büyücü bitirdi…


Dr. Sinan Gürsoy